Tanım:

​

    Ayna nöronlar hem bir kişi belirli bir motor hareket yaptığında ateşlenen hem de bir kişi bu hareketi veya bir benzerini izlediğinde ateşlenen bir nöron sınıfıdır. Bu sizi gülümseyen birini gördüğünüzde aynı şekilde istemsizce gülümseyerek karşılık vermeye iten nöronlarımızdır. Gülmek bulaşıcıdır diye boşuna dememişler. Örneğin bir komedi filmini evde izlemekle, sinemada toplu bir grupla izlemek arasında büyük bir fark vardır. Bize çok komik gelmeyen bir sahnede sinemadaki diğer izleyiciler gülüyorsa biz de güleriz. Evde tek başına iken komik değilse gülmeyiz kısaca. 

​

​

    Keşif:

    Günümüzde ayna nöronlarla ilgili yayınlanmış 4500’den fazla makale vardır. 

    Bu nöronların keşfi 25 yıldan uzun bir süre önceye dayanır. Makak maymununun ventral premotor bölgesinde (bölge F5) keşfedilmişlerdir. Bu nöronlar hem maymunun aktif yaptığı hareket sırasında hem de maymunun deneyi yürüten kişi tarafından yapılan el hareketlerini izlemesi sırasında deşarj olan nöronlar şeklinde tanımlanmışlardır. Yani bu nöronların hem eylem yapılırken hem de gözlemlenirken aktif olmasıdır asıl olay. Ancak belirtelim ki bu aktivite bir nebze aksiyon spesifiktir. 

​

​

    İlerleyen yıllarda inferior parietal lob, dorsal premotor ve primer motor korteks gibi alanlarda da keşfedilmiş olan bu nöronlar üzerindeki araştırmaların çoğu ventral premotor bölgesiyle ilgilidir. 

    İnsanlar üzerinde yapılan fonksiyonal MR görüntüleme yöntemleriyle, insanların eylemleri gözlemlemesi sonucu aktif olan ayna nöron bölgeleri makak maymununkiyle eşleşmektedir. 

​

   

​

    Bilimsel bilgi:

​

   

​

    Yapılan başka bir araştırmada bir opera performansını izleyen seyircilerde görsel ve işitsel algı yoluyla ayna nöron sistemini kullanarak duygularımızı etkilediği keşfedilmiştir. 

​

​

    Bu nöronların keşfi ile bir hareketi yapmak ile o hareketi gözlemlemenin çok yakın ilişkili prosesler olduğu tespit edilmiştir. Yani bir nevi karşımızdakini anlamak için onun hareketlerini yapmamız gerekir. Yapılan bir araştırmada botokslu insanlar karşılarındaki insanların yüzlerinden duygularını yorumlamada yaşlı insanlardan kötü bir performans sergilediler. Bunun nedeni botoksun sinir sistemine toksik bir etkisinden kaynaklanmıyor. Yüz kas hareketlerinin engellemesi hem karşımızdakini anlamamızı hem de kendi duygularımızı ifade etmemizi zorlaştırıyor. Aynı şekilde kaş bölgesine yapılan botoks insanların kaş çatma davranışını engellediğinden bu insanların kaşlarını çatabilenlerden daha mutlu oldukları tespit edilmiş. 

​

    Hayatın içinden & Manipülasyonlar:

​

​

    Peki bu ayna nöronlar hayatımızın tam olarak neresinde? Beynimizin bu gizemli yönünü kullanarak bizi manipüle etmek isteyenler olabilir mi?

    Evet. Pekala mümkün. Bu bilginin  komedi dizilerinde kullanımına rastlayabiliriz. Friends, The Big Bang Theory gibi bazı komedi dizilerindeki gülme efekti kullanımını görebiliriz. 

​

   

​