​

Hisse ve Hisse Senetleri

Hisse

    Herhangi bir sermaye şirketini temsilen, ortakların sahip olduğu paylar "Hisse"dir. Bu paylar genelde yüzdesel olarak ifade edilir; yani Hun A.Ş.'nin hisse payının %30'u A kişisininde iken, %70'i B kişisinde dersek, A kişisi şirkete %30 ortak, B kişisi %70 ortak diyebiliriz. Dikkat etmek gerekir ki %1 ortaklık dahi tek başına (nam-ı diğer "münferiden") temsile yeterlidir.

    Hisse senetleri ise pay sahiplerinin "tutar" veya "parça" başına sahiplikleridir. Örneğin %30 payı olan A kişisinin 3000 hisse senedi, %70 payı olan B kişisinin 7000 hisse senedi olsun. Bu durumda şirketin toplam hisse senedi 10.000'dir.

​

Şirketlerde Halka Arz

    Sadece Anonim Şirketlerin yapabileceği, SPK'dan onay alınması gereken ve sıkı denetime tabi olan şirketler, hisselerini belirli kişilerle değil de, anonim bir statüdeki halkla da paylaşabilir. Örnek vermek gerekirse ; Hun A.Ş.'nin 20.000 hisse senedi olsun. %30 paya sahip A kişisinin 6.000 senedi bulunurken, B kişisi alınan genel kurul kararı neticesinde hisselerinin %20'sini şirkete devrederek, halka arz edilmesine karar verilmiş olsun. Bu durumda B kişisinin 10.000 senedi bulunacak ve halkta, dolaşımda ise 4.000 adet hisse senedi bulunacaktır.

    Halka arz "Sermaye Arttırımı" yoluyla da yapılabilir. Böyle olduğunda ise sermayederlerin hissesi aynı kalabilir, yeni ve halktan gelen sermaye ise doğrudan şirketin sermayesine eklenir. Bu durumda eski sermayederlerin sadece yüzdesel olarak hisse payları değişmiş olur (A'nın 6.000 senedi ve B'nin 14.000 senedi aynen kalacaktır).

Hisse Senetlerinin Fiyatlandırılması

    Hisse Senetleri dolaşımda olsun ya da olmasın, başlangıçta en az 1 TL'den değerlendirilir. Belirlenen değer halka arz tamamlandıktan sonra artabilir de azalabilir de. Bu artış ya da azalışların nedeni genel olarak olumlu / olumsuz gelişmelerdir (sadece ekonomoik gelişmelerden bahsetmediğimi anlamışsınızdır ; siyasal, sosyal, sektörel, hatta tahminsel gelişmeleri bile kâle almamız gerekir).

Hisse Senetleri Piyasası

    Hisse senetleri, halka arzlarda Birincil piyasadan işlem görür. Şöyle ki, eğer bir şirket halka arz etmek üzere belirli bir sermaye arttırımına gidiyor ve bu aracı kurumlar vasıtasıyla, doğrudan yatırımcılardan talep ediliyorsa, bu 1. piyasadır.

    Halka arz tamamlanmış ise, artık şirket piyasa üzerindeki değişmelerden para toplamaz. İkincil piyasada, beklentiler üzerine (fiyatlandırmada bahsedilen) ve "yatırımcıların kendi aralarında değiştikleri" hisseler söz konusudur. Şöyle ki, birileri kâr edecek beklentisiyle elinde tutmaya devam ederken, diğerleri satar. Kâr etmeye başlarsa, insanlar daha çok satacaktır. Zarar ederse insanlar daha çok alacaktır. Gerçekten bir şirketi İkincil piyasada alım-satım yoluyla etkilemek için topyekun hisselerimizi satmamız gerekir (ki halka ayırdığı sermaye borçlanmayla sonuçlansın.) Fakat olur da 1 kişi bile satmazsa ve düşen hisseleri alırsa; o kişi şirketin sağlam bir ortağı hâline gelir.

Hisse Portföyü

    Portföy, kelime anlamı olarak, belirli bir konuda yoğunlaşmış belgeler toplamıdır. Bu eğitim olabilir, kariyer olabilir, sanat olabilir ya da bizim konumuz olan finans olabilir.

Hisse Portföyümüz de, aldığımız hisse senetlerini ortalama hangi maliyetle aldığımızı gösteren, hisse senetlerinin güncel fiyatını yazan ve bize detaylı bir özet sunan bir dosyadır. Tabi günümüzde o dosyayı elimize alıp incelemek yerine, dijital ortamlarda daha rahat, hızlı ve güncel işlemler yapabilmekteyiz.

​

​

Hisse Senedi Almak Güvenli Midir?

​

    Hisse senetleri aslında geneli itibariyle uzun vadeli işlemler kategorisindedir ve çok da risksiz sayılmazlar. Fakat bir bankanın ışığında aldığınız, kurumsal ve adını duyurmuş bir şirketin hissesinin tek amacı "yatırımcıları dolandırmak" olamayacağından, en azından kripto para borsasında göre çok daha güvenilir olduğunu söyleyebiliriz. Yaşayabileceğiniz en kötü deneyim, yüklü miktarda para yatırdığınız bir hisse senedi büyük bir düşüşe geçmeye başlar. Ardından dipteyken de sizin o paraya ihtiyacınız olacağı tutar. Satana kadar sadece "gidişat kötü"dür. Sattığınız anda zarardasınızdır artık. İşte bu şekilde paraya sık ihtiyaç duyabilen bir insansanız, tek bir hisseye büyük paralar yatırmamanız en doğrusu olur.

​

​

Hisse İşlemleri Taktikleri

​

    Hisse senedi piyasası gerçekten takip isteyen bir piyasadır. Eğer gerçekten tek bir sektöre / işletmeye yüklü miktarda para yatıracaksanız,  en azından o sektör / şirket için Sermaye Piyasası Kurulu'nu veya Kamuyu Aydınlatma Platformu'nu takip etmenizde yarar var.

​

    Fakat bu işte yeniyseniz, ufak paralarla öncelikle kendinize birkaç "favori hisse" seçmeniz ve onlardaki değişimleri gözlemlemeniz olacaktır. En azından en yüksek ve en düşük fiyatlarını çözmeye çalışın ve sık sık google a o hissenin ismini yazarak grafikten takip edin. Eğer fiyatlar normalden fazla düşüyorsa bir süre bekleyebilirsiniz. Hisseleriniz yükseldiğinde de bir süre takip edin ve en uygun olduğunu düşündüğünüz anda satın. Fakat 1 gün gibi kısa bir süre içerisinde %20'den fazla yükseliş beklememeniz gerçekçi bir yaklaşım olacaktır.

​

    Eğer bir halka arza katıldıysanız, genellikle (bu sıralar olmasa da) ilk 5 gün aldığınız hissenin fiyatı %10 - %10 artar. 5. günün sonunda ise çok sıkı takip etmeniz gerekmektedir; tavan bozduysa (o günün başında %10 vermiyorsa) çok dikkatle düşmeye başladığı anda satabilirsiniz. Tabiki riske de atmak isteyebilirsiniz, seçim sizin.

​